پارچه‌های مقاوم در برابر شعله (FR): ذاتی یا بهبود یافته؟
توسط: مقدمه
هنگام انتخاب پارچه‌های مقاوم در برابر شعله (FR) برای لباس‌های کار، یکی از اصلی‌ترین سوالاتی که ممکن است مطرح شود، این است که آیا باید از پارچه‌های ذاتی (Inherent) استفاده کنید یا پارچه‌های بهبود یافته (Treated) را انتخاب کنید. در این مقاله، به بررسی تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر یک از این پارچه‌ها می‌پردازیم تا شما بتوانید بهترین انتخاب را برای لباس کار خود داشته باشید.
پارچه‌های ذاتی یا بهبود یافته: تفاوت‌ها و معنی این اصطلاحات
پارچه‌های ذاتی چیست؟
در دنیای پارچه‌های مقاوم در برابر شعله (FR)، پارچه‌های ذاتی به پارچه‌هایی اطلاق می‌شود که ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله در آن‌ها به‌طور طبیعی و دائمی وجود دارد و نمی‌توان این ویژگی‌ها را از بین برد. ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله این نوع پارچه‌ها به دلیل ساختار شیمیایی و فیزیکی الیاف استفاده‌شده در آن‌ها ایجاد می‌شود.
ساختار الیاف به‌کاررفته در این پارچه‌ها غیرقابل اشتعال است، به این معنی که این الیاف تحت هیچ شرایطی نمی‌سوزند یا ذوب نمی‌شوند، حتی در مواجهه با آتش یا حرارت بالا. به عبارت دیگر، این پارچه‌ها قادر به حفظ خواص مقاوم در برابر شعله خود در طول عمر لباس کارها هستند.
پارچه‌های ذاتی معمولاً از الیاف موداکریلیک یا آریمد تولید می‌شوند که ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله فوق‌العاده‌ای دارند. این نوع پارچه‌ها به‌طور معمول در لباس‌های کار صنعتی و حرفه‌ای که در معرض خطرات آتش و شعله قرار دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرند. از برندهای معروف در این حوزه می‌توان به Protal® (موداکریلیک) و Nomex® (آریمد) اشاره کرد.
ویژگی‌های برجسته پارچه‌های ذاتی عبارتند از:
- دوام بالا: این پارچه‌ها ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله را برای مدت طولانی حفظ می‌کنند.
- عدم تغییر در شستشو: ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله این پارچه‌ها شسته نمی‌شود و در برابر فرآیندهای شستشو و شیمیایی مقاوم هستند.
- سبک‌تر و نرم‌تر: پارچه‌های ذاتی معمولاً سبک‌تر و نرم‌تر از پارچه‌های بهبود یافته هستند و راحتی بیشتری را برای کارکنان فراهم می‌کنند.
پارچه‌های بهبود یافته چیست؟
پارچه‌های بهبود یافته (Treated) به پارچه‌هایی اطلاق می‌شود که برای کسب ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله، به‌طور شیمیایی درمان یا اصلاح می‌شوند. در این فرایند، پارچه به‌وسیله مواد شیمیایی خاصی درمان می‌شود که آن را مقاوم در برابر شعله می‌سازد.
با اینکه این پارچه‌ها در ابتدا ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله دارند، این ویژگی‌ها به‌مرور زمان تحت تأثیر شستشو، استفاده مداوم و تماس با مواد شیمیایی مختلف کاهش می‌یابد. به همین دلیل، این نوع پارچه‌ها ممکن است در طول عمر لباس کارهای مقاوم در برابر شعله محافظت کمتری فراهم کنند.
ویژگی‌های اصلی پارچه‌های بهبود یافته عبارتند از:
- مقاومت موقت: ویژگی مقاوم در برابر شعله ممکن است پس از چندین بار شستشو از بین برود.
- هزینه کمتر: پارچه‌های بهبود یافته معمولاً ارزان‌تر از پارچه‌های ذاتی هستند، زیرا مواد شیمیایی استفاده‌شده در فرآیند درمان، هزینه کمتری دارند.
- گزینه مناسب برای کارکنان موقت: این نوع پارچه‌ها برای کارکنانی که به‌طور موقت نیاز به لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله دارند، مناسب است.
یکی از برندهای شناخته‌شده برای پارچه‌های بهبود یافته، Proban® است که ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله را به‌وسیله یک فرآیند شیمیایی به پارچه می‌بخشد.
گواهی‌ها و استانداردهای ایمنی
هر دو نوع پارچه‌های ذاتی و بهبود یافته می‌توانند استانداردهای ایمنی جهانی را برآورده کنند. این استانداردها شامل:
- EN ISO 11612: لباس‌های محافظ در برابر حرارت و شعله
- IEC 61482: لباس‌های محافظ در برابر خطرات حرارتی قوس الکتریکی
در حالی که هر دو نوع پارچه ممکن است استانداردهای مشابهی را دارا باشند، مهم است که بدانید پارچه‌های بهبود یافته ممکن است پس از تعدادی شستشو از کیفیت اولیه خود خارج شوند و از استانداردهای ایمنی اولیه فاصله بگیرند.
اهمیت لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله
در محیط‌های کاری با ریسک بالا، انتخاب لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله مناسب می‌تواند تفاوت زیادی در ایمنی کارکنان ایجاد کند. این لباس‌ها برای محافظت از کارکنان در برابر خطرات ناشی از آتش، حرارت و شعله‌های ناگهانی طراحی شده‌اند.
خطرات مرتبط با شغل‌هایی که در معرض آتش یا حرارت هستند عبارتند از:
- حرارت تابشی: مثل جوشکاری
- آتش‌سوزی‌های ناگهانی: مثل در صنعت گاز و نفت
- قوس الکتریکی: در محیط‌های کاری برق و الکترونیک
- خطرات حرارتی یا شعله‌ای: مثل صنعت پتروشیمی، کارخانه‌ها و صنایع نفت و گاز
در بسیاری از این شرایط، کارکنان ممکن است زمان کمی برای فرار یا انجام اقدامات حفاظتی بیشتر داشته باشند. در چنین شرایطی، لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله به‌عنوان “آخرین خط دفاعی” عمل کرده و شانس بقا و جلوگیری از آسیب‌های شدید را افزایش می‌دهند.
در این راستا، استفاده از لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله می‌تواند به‌طور مؤثری از آسیب‌های فیزیکی و سوختگی‌های ناشی از آتش جلوگیری کند و در برخی موارد، جان افراد را نجات دهد.
تاثیر شستشو بر پارچه‌های ذاتی و بهبود یافته
پارچه‌های ذاتی
پارچه‌های ذاتی به دلیل ساختار شیمیایی خاص خود، ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله را به‌طور دائمی حفظ می‌کنند. این ویژگی‌ها در برابر شستشو، تماس با مواد شیمیایی و حتی فرایندهای صنعتی مقاوم هستند. به این معنی که هر بار که این لباس‌های کار شسته می‌شوند، حفاظت آن‌ها از بین نمی‌رود و همواره از کارکنان در برابر خطرات آتش و حرارت محافظت می‌کنند.
پارچه‌های بهبود یافته
در مقایسه با پارچه‌های ذاتی، پارچه‌های بهبود یافته ممکن است پس از چندین بار شستشو و استفاده در معرض مواد شیمیایی خاص، ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله خود را از دست بدهند. تحقیقات نشان داده است که پس از تنها 10 بار شستشو، ممکن است ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله این پارچه‌ها به صفر برسد، به‌ویژه اگر پارچه از ترکیب 99% پنبه و 1% ضد استاتیک ساخته شده باشد.
از این رو، در استفاده از لباس‌های کار با پارچه‌های بهبود یافته، لازم است که تعداد دفعات شستشو و همچنین مراقبت‌های نگهداری بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
خلاصه – پارچه‌های ذاتی یا بهبود یافته در لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله
مزایای پارچه‌های ذاتی:
- دوام طولانی: ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله در این پارچه‌ها برای طول عمر لباس کارها حفظ می‌شود.
- مقاومت در برابر شستشو: این پارچه‌ها ویژگی‌های FR خود را حتی پس از شستشو و استفاده‌های متعدد حفظ می‌کنند.
- سبک و راحت: به‌طور معمول، پارچه‌های ذاتی سبک‌تر و راحت‌تر هستند.
- هزینه به‌صرفه در طولانی‌مدت: با توجه به دوام بالای این پارچه‌ها، هزینه‌های استفاده در طولانی‌مدت بسیار پایین‌تر از پارچه‌های بهبود یافته است.
مزایای پارچه‌های بهبود یافته:
- هزینه کمتر: معمولاً ارزان‌تر از پارچه‌های ذاتی هستند، به همین دلیل برای استفاده در موارد موقت مناسب است.
- مناسب برای کارکنان موقت: برای افرادی که به‌طور موقت نیاز به لباس کار های مقاوم در برابر شعله دارند، گزینه‌ای مناسب است.
- مقاومت اولیه در برابر شعله: این پارچه‌ها در ابتدا ویژگی‌های مقاوم در برابر شعله خوبی دارند، اما در طول زمان ممکن است ویژگی‌های آن‌ها کاهش یابد.
در نهایت، انتخاب بین پارچه‌های ذاتی و بهبود یافته برای لباس کار های مقاوم در برابر شعله به نوع نیازها و محیط کاری بستگی دارد. پارچه‌های ذاتی گزینه‌ای مناسب برای استفاده طولانی‌مدت و در محیط‌های با ریسک بالای آتش و حرارت هستند، در حالی که پارچه‌های بهبود یافته ممکن است برای استفاده موقت و شرایط خاص مناسب‌تر باشند.
توصیه‌ها
- اگر ایمنی و حفاظت در برابر شعله برای کارکنان شما از اولویت بالایی برخوردار است، پارچه‌های ذاتی بهترین انتخاب خواهند بود.
- برای کارکنانی که فقط به‌طور موقت نیاز به لباس‌های کار مقاوم در برابر شعله دارند، پارچه‌های بهبود یافته می‌توانند گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تری باشند.
پیش از تصمیم‌گیری نهایی، توصیه می‌شود با مشاوران ایمنی و متخصصان لباس کار های مقاوم در برابر شعله مشورت کنید تا بهترین گزینه را مطابق با نیازهای خاص خود انتخاب کنید.
برگرفته شده از: hazchemsafety.
